Guadalupe kojarzone jest najczęściej ze słynnym sanktuarium maryjnym w Meksyku, w którym znajduje się cudowny obraz Matki Bożej "nie ręką ludzką malowany". Natomiast w środkowo-zachodniej części Hiszpanii także znajduje się Guadalupe i sanktuarium maryjne z cudowną figurą Matki Bożej.

Hiszpańskie Guadalupe to niewielkie miasteczko, położone niedaleko granicy z Portugalią w prowincji Cáceres. Historia sanktuarium jest nie mniej niesamowita, niż tego w Meksyku.

Imię Guadalupe, które otrzymała Matka Boża, jest także nazwą miejscowości, znajdującego się w niej klasztoru oraz całej tamtejszej okolicy. Nazwa wywodzi się z języka arabskiego, ponieważ to Arabowie tak nazwali rzekę, która przepływa przez miasteczko. Guadalupe może znaczyć "wilcza rzeka" (arab. wadi - "rzeka", łac. lupus - "wilk") lub też "ukryta rzeka". od arabskiego wyrażenia "Wad-al-lubb".

Czarna Madonna

W hiszpańskim sanktuarium doznaje czci Maryja w wizerunku Czarnej Madonny z Villuercas, jak nazywają ją mieszkańcy regionu Estremadury.

Rzeźba ma 59 cm wysokości, wykonana jest z drewna cedrowego, stąd jej ciemny kolor. Przedstawia Matkę Bożą, trzymającą Dzieciątko Jezus na kolanach. Rzeźba jest ubrana w charakterystyczne dla regionu kosztowne szaty, spod których widać tylko twarz i dłonie świętych postaci.

12 października 1928 r. papież Pius XI ukoronował wizerunek w obecności króla Hiszpanii Alfonsa XIII.

Z Bizancjum do Rzymu

Przyszły papież św. Grzegorz I, w latach 581-586 przebywał w Konstantynopolu jako wysłannik papieża Pelagiusza II (579-590). Wrócił do Rzymu z cenną figurą Matki Bożej, której wykonanie przypisuje się św. Łukaszowi. Gdy w 590 r. został papieżem, umieścił ją w swojej prywatnej kaplicy. Na podstawie tej figury św. Augustyn z Canterbury namalował obraz, który także znalazł się w papieskiej kaplicy (dziś jest on znany jako obraz Matki Bożej Kodeńskiej).

Legenda o autorze figury

Niektóre źródła podają, że rzeźba Bożej Rodzicielki została przetransportowana w 357 r. wraz z trumną z doczesnymi szczątkami św. Łukasza Ewangelisty z Teb do Konstantynopola. Ponieważ - jak podaje tradycja - św. Łukasz był lekarzem i artystą, dlatego chętnie jest mu przypisywane autorstwo wielu cennych figur i obrazów. Jednym z tych dzieł jest figura Czarnej Madonny w hiszpańskim Guadalupe.

Z Rzymu do Hiszpanii

Po wyborze na Stolicę Piotrową, papież Grzegorz I Wielki postanowił podarować cenną statuetkę Maryi św. Leandrowi, arcybiskupowi z Sewilli. Do Hiszpanii figurę przywiózł brat arcybiskupa, św. Izydor Sewilski. Już w czasie podróży miało się wydarzyć kilka cudów za wstawiennictwem Matki Bożej. Figura znalazła swoje miejsce w katedrze w Sewilli, gdzie była czczona przez wiernych.

Figura w jaskini

W 711 r., podczas inwazji arabów na Hiszpanię, z obawy przed profanacją i grabieżą, cenna figura wraz z katedralnym dzwonem została ukryta w jaskini w Villuercas nad rzeką Guadalupe. Do przedmiotów dołączono dokumenty potwierdzające ich wartość i historię.

W ludowych opowieściach, przekazywanych z pokolenia na pokolenie, wspominano, że cenne przedmioty podążały z Sewilli starym rzymskim traktem, zwanym Via Lusitania, który prowadził z północy na południe wzdłuż Portugalii. Ci, którzy je nieśli, zatrzymali się dopiero w sercu Estremadury, w prowincji Caceres. Idąc wzdłuż rzeki, znaleźli miejsce, które uznali za bezpieczne dla cennych skarbów. Skarby zakopano, a pamięć o nich przetrwała tylko w ustnych przekazach miejscowej ludności.

Zaginiona figura

Z czasem zapomniano, nie tyle o samej figurze, co o miejscu jej ukrycia. Przez kilka wieków nikomu nie udało się jej odnaleźć. Dopiero na początku XIV w. rzeźbę odnalazł miejscowy pasterz, zwany Gilem Coldero.

Jak podają zachowane kroniki, pasterz nie szukał figury, lecz swojej zaginionej krowy. Idąc wzdłuż rzeki Guadalupe, znalazł ją martwą. Gdy postanowił ściągnąć z niej skórę, zwierzę ożyło. Wtedy pasterz ujrzał Matkę Bożą, która wskazała, że tutaj znajduje się zaginiona figura, oraz poleciła, by na tym miejscu wybudować kościół i przytułek dla ubogich.

Objawieniu towarzyszyły znaki, które uwiarygodniły przekaz pasterza. Kiedy wrócił do domu, zastał żonę płaczącą nad zmarłym synem. Pasterz pocieszył ją, ponieważ otrzymał obietnicę od Matki Bożej, że syn będzie żył i odzyska zdrowie.

Kiedy ksiądz z Cáceres przyszedł do domu pasterza, aby pochować jego syna i zobaczył go zdrowego, uwierzył pasterzowi. Udali się na miejsce, gdzie rzeczywiście odnaleźli figurę Matki Bożej, dzwon i dokumenty.

Klasztor - sanktuarium

W miejscu odnalezienia figury zbudowano najpierw niewielką kaplicę, a następnie dzięki królowi Kastylii Alfonsowi XI wzniesiono klasztor z przytułkiem dla ubogich. Klasztor powstał jako wotum wdzięczności dla Maryi za zwycięstwo odniesione nad arabskimi Maurami w bitwie pod Salado w 1340 r. [...]