Słowo "patriotyzm" budzi różne skojarzenia. Dla jednych będzie to postawa stara i niemodna, dla drugich to płacenie podatków i niezaśmiecanie lasów, a jeszcze inni manifestują przywiązanie do Ojczyzny, udostępniając patriotyczne treści w mediach społecznościowych. Nie może również zabraknąć kibicowania naszym zawodnikom podczas imprez sportowych, które jednoczą rodaków o różnych poglądach.

Jak głosi łacińska sentencja, amor Patriae nostra lex. Miłość wobec Ojczyzny nie jest jednak jedynie prawem, ale i obowiązkiem. W artykułach 82-85 Konstytucja RP wymienia obowiązki obywateli: wierność Rzeczypospolitej Polskiej, troska o dobro wspólne, przestrzeganie prawa, ponoszenie ciężarów i świadczeń publicznych (podatków), obrona ojczyzny (służba wojskowa) oraz dbałość o stan środowiska naturalnego. Dwa z nich dotyczą wyłącznie obywateli (wierność i troska o dobro wspólne) - są to najważniejsze obowiązki każdego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej.

Patriotyczna jakość

Prawdziwy patriotyzm nie zatrzymuje się jednak tylko na przepisach prawnych. Nie da się pod sankcją kary nakazać komuś być wiernym i troszczyć się o dobro wspólne. To wynika z wewnętrznego przekonania człowieka, który pragnie służyć swojej Ojczyźnie. Na taką postawę składają się różne czynniki, jak wychowanie przez rodziców w duchu patriotycznym, wpływ środowiska rówieśników, odpowiednia edukacja i osobiste przeżycia. Ostatecznie decyzja należy do samego człowieka. Jak na siłę nie można nawiązać z kimś dobrej, trwałej relacji, tak nie można na siłę pokochać Ojczyzny. Patriotyzm, jak miłość międzyludzka, ma różne interpretacje - i to, co dla jednych jest jego przejawem, dla innych już niekoniecznie.

Współcześnie żyjemy w czasach kryzysu podstawowych pojęć i relatywizowania fundamentalnych wartości. Taka sytuacja sprzyja powstawaniu nieporozumień. Patriotyzm bywa więc nazywany ksenofobią lub rasizmem. Złe postawy, wypaczające miłość do Ojczyzny, naprawdę się zdarzają. Ich skala jest jednak często zawyżana, a do jednego worka zostają wrzuceni patrioci i środowiska, które tym wartościom zaprzeczają swoim zachowaniem. Zwłaszcza w środowiskach lewicowo-liberalnych pojawia się postawa ojkofobii, czyli otwartej niechęci do tego, co własne i rodzime.

Istotną kwestią w patriotyzmie jest dbałość o historię swojego narodu i kultywowanie tradycji. Jako Polacy mamy być z czego dumni, ponieważ w naszych dziejach jest dużo bohaterów i świętych, których heroizm podziwiamy i chcemy choć trochę naśladować. Na naszą historią warto spojrzeć w realny sposób. Z jednej strony nie można popaść w samouwielbienie, brak samokrytyki i megalomanię. Nasze wady narodowe doskonale wypunktował w Ślubach Jasnogórskich bł. kard. Stefan Wyszyński. Zdaniem Prymasa Tysiąclecia należą do nich: lenistwo, lekkomyślność, marnotrawstwo, pijaństwo i rozwiązłość. Z drugiej strony mamy do czynienia z polonofobią, nieustannym zakłamywaniem polskiej historii, tworzeniem pedagogiki wstydu. Klasycznym przykładem jest oskarżenie o udział Polski w holokauście, ale oszczerstwa dotyczą również poprzednich wieków, np. rzekomego kolonizowania Litwy i Rusi. Należy z całą mocą przeciwstawić się takim tendencjom i bronić dobrego imienia naszego kraju, nawet kosztem ostracyzmu ze strony tzw. elit, roszczących sobie prawo do decydowania, co jest słuszne, a co nie. Aby móc poprawnie interpretować polską historię, należy ją najpierw poznać. Podobnie warto zainteresować się polskimi tradycjami i całym bogactwem kulturowym. Przed każdym pokoleniem stoi zadanie, aby je zachować i przekazać dalej.

Wyrazem patriotyzmu może być również dbałość o język ojczysty. Używanie poprawnej polszczyzny, unikanie wulgaryzmów, poznawanie nowych słów - to istotne kwestie, zwłaszcza w dobie mediów społecznościowych, gdzie postępuje zubożenie języka polskiego. Pełne zdania zastępuje się prostym "ok", a emocje wyrażane są często emotikonami. O czystość języka warto powalczyć, również przez szacunek do tych, którzy walczyli o to, abyśmy mogli posługiwać się ojczystą mową. Dziś, kiedy nie doznajemy przymusowej germanizacji czy rusyfikacji, głównym zagrożeniem jest nasze lenistwo. Warto na nowo odkryć i propagować dzieła polskich wieszczów, pisarzy i poetów.

Patriotyzm w przykładach

Część osób może mieć wrażenie, że dzisiaj, w czasach pokoju, o Ojczyznę nie trzeba już walczyć [...].