Drugą składową pojęcia miłości małżeńskiej, omawianą przez papieża Pawła VI w encyklice Humanae vitae (nr 9), jest pojęcie miłości wiernej i wyłącznej. Jest ono echem słów, które padają podczas składania sobie przez nowożeńców przysięgi małżeńskiej, "ślubuję ci miłość, wierność i uczciwość małżeńską oraz że cię nie opuszczę aż do śmierci". Słowa te wyrażają świadomość i decyzję podjęcia związku nierozerwalnego, który w sposób nieprzerwany będzie trwał aż do śmierci jednego ze współmałżonków.

Nierozerwalność małżeństwa

Związek małżeński i łącząca w nim dwojga ludzi miłość za swój idealny wzór obiera miłość innego związku, który opisuje św. Paweł w Liście do Efezjan (rozdz. 5). Związek Chrystusa-Oblubieńca i Kościoła-Oblubienicy (w większości języków Kościół jest rodzaju żeńskiego: łac. Ecclesia, wł. la Chiesa, niem. die Kirche) ma charakter doskonały. Związek ten jest niejako kontynuacją miłosnego związku pomiędzy Bogiem-Jahwe a Izraelem. Kościół jako owoc nowego przymierza we Krwi Chrystusa jest nowym Izraelem - nowym ludem, który staje się oblubienicą Boga. Mimo grzeszności Kościoła, niewierności i niewdzięczności Chrystus miłuje swoją Oblubienicę miłością niezmienną i heroiczną aż po szaleństwo krzyża, gdzie wydaje się za swoją Oblubienicę. Chrystus pozostanie wierny do końca. W tym kontekście miłość małżonków, czerpiąc wzór i moc z miłości Chrystusa do Kościoła, winna pozostać wierna pomimo zawiedzionych nadziei, utraconych szans, braku perspektyw, choroby czy innych okoliczności. Miłość małżeńska to ciągłe krzyżowanie własnego "ja" dla "ty". Stąd w każde małżeństwo w wymowny sposób wpisuje się krzyż jako znak najwyższej miłości i ofiary.

Wierność słowu

"Ślubuję ci miłość". Miłość realizuje się w dialogu, który może przybierać wielorakie formy aktualizacji - werbalne i pozawerbalne. Spośród werbalnych form, najbardziej podstawową jest spotkanie małżeńskie, które swoim zasięgiem winno obejmować stosunek małżonków do Boga, do siebie wzajemnie, do dzieci, innych domowników, pozostałych bliższych i dalszych członków rodziny oraz bieżących spraw życia rodzinnego. To miejsce wspólnego poszukiwania najlepszych rozwiązań. Ustalenia takich spotkań winny być przez obojga małżonków wiernie przestrzegane.

Innym wyrazem dochowania wierności w wymiarze słowa jest dotrzymywanie danych obietnic, zobowiązań, podjętych deklaracji. W ilu związkach rodzą się napięcia, gdy jedna ze stron lekceważy złożone obietnice: Naprawiłeś kran? - Jutro. Idealne małżeństwo - tak przynajmniej głoszą znawcy tematu - winno wykluczyć ze swego słownika słowa: "zaraz", "potem", "nie mam czasu" - na korzyść czynów.

Wierność czynów

"W okresie narzeczeńskim przychodził do mego domu i nawet okna mył. Po ślubie już nic go nie interesowało" - opowiada mi pewna rozwiedziona kobieta.

Jakże często przed ślubem narzeczeni posługują się pozawerbalnymi gestami miłości. Ona: elegancka (make up), zadbana i pachnąca - idzie na spotkanie z ukochanym. On: w garniturze, z kwiatami w dłoni, całuje w rękę; potem teatr czy kawiarnia, zabiera i podaje płaszcz. Po ślubie - ona w wytartym swetrze, zaniedbana. On już nawet nie wie, gdzie najbliższa kwiaciarnia. O teatrze można zapomnieć.

Dlaczego w miłosnych zabiegach człowiek tak wiele może dać z siebie, a gdy już zdobędzie swoją "ofiarę" i skonsumuje ją w małżeńskim związku, przestaje go inspirować, by uszczęśliwianie drugiej osoby wciąż i na nowo było odkrywaniem nieskończonego języka miłości, który poprzez nieskończoną paletę barw i wyrazu zaskakuje, mówiąc wciąż o niegasnącej miłości?

W tym kontekście jak bardzo beznadziejne są życzenia składane nowożeńcom, by za 20 lat kochali się tak samo jak w dniu zaślubin. Nie! Oni mają wciąż wzrastać w swojej miłości, aż po heroizm miłości Chrystusa do swego ludu.

Wyłączność i jej przeciwności

Wyłączność jest decyzją o wyłączeniu poza krąg swoich zainteresowań wszystkiego, co sprzeciwia się dokonanemu wyborowi. A zatem patrzę na kobiety i mężczyzn jako na ludzi, nie zaś jako na potencjalne obiekty flirtu czy pożądliwości [...].