7 września 1939 r. padło Westerplatte. Wcześniej przez siedem dni polscy żołnierze dzielnie bronili Wojskowej Składnicy Tranzytowej w Gdańsku. Nie poddawali się przez tak długi czas, mimo ogromnej przewagi militarnej Niemców. W końcu musieli się poddać, ale ich opór i męstwo stały się symbolem dla całej walczącej Ojczyzny. Na początku miał on wojskowy charakter, ale z czasem nabrał ogólnoludzkiej i ponadczasowej rangi. Od bohaterów Westerplatte możemy się bowiem uczyć wszyscy.

Wojskowa Składnica Tranzytowa była eksklawą Polski, znajdującą się na Półwyspie Westerplatte nad Zatoką Gdańską. Powstała ona w 1920 r., a cztery lata później jej przynależność do Polski zatwierdziła Liga Narodów. Od 1926 r. na Westerplatte stacjonował niewielki polski garnizon, co było zresztą sprzeczne z wcześniejszymi ustaleniami, które zezwalały na obecność na Westerplatte jedynie 88 żołnierzy.

Bohaterska obrona

Pod koniec sierpnia na Westerplatte znajdowało się około 220 polskich żołnierzy, którymi dowodził major Henryk Sucharski. Polski oddział stacjonujący na Westerplatte został postawiony w stan najwyższej gotowości 26 sierpnia 1939 r., kiedy niemiecki pancernik "Schleswig-Holstein" przesunął się w stronę placówki. W nocy 31 sierpnia duża grupa żołnierzy niemieckich desantowała się i ruszyła w kierunku polskiej składnicy. Niemcy byli gotowi do ataku; czekali tylko na rozkaz. Pancernik wycelował działa w kierunku Westerplatte.

1 września o godz. 4.47 lub 4.48 * "Schleswig-Holstein" rozpoczął ostrzał polskiej placówki. Początkowo zakładano, że Westerplatte padnie po 12 godzinach od rozpoczęcia ataku. Tymczasem jego obrońcy, pomimo niewielkiej liczby, nie tylko nie poddali się przez niemal tydzień, ale także skutecznie odpierali napaść. Zniszczyli również liczne niemieckie stanowiska bojowe. W czasie walk na Westerplatte zginęło od 50 do 150 niemieckich żołnierzy, a wielu zostało rannych.

Kapitulacja

7 września obrońcy Westerplatte byli na skraju wyczerpania, brakowało im amunicji, a z dnia na dzień liczba ofiar rosła. Major Henryk Sucharski już wtedy wiedział, że jest to walka, której nie uda się wygrać i zdecydował o kapitulacji.

"Kiedy przyszliśmy nad kanał, Niemcy otoczyli nas ze wszystkich stron, z bronią gotową do strzału, i poprowadzili w kierunku dawnych warsztatów remontowych. W czasie pochodu filmowano nas. Zatrzymano nas poza laskiem Westerplatte, dokąd przybyli już wyżsi oficerowie niemieccy, a następnie generał. Tu dopiero mogliśmy stwierdzić, jaką garstkę stanowiliśmy wśród żołnierzy niemieckich biorących udział w natarciu w tym dniu" - wspominał chor. Jan Gryczman. [...]