Papież Pius XII, po zapoznaniu się z teorią Wielkiego Wybuchu, uznał ją za naukowy dowód na istnienie Boga. Ale entuzjazm papieża okazał się przedwczesny...

Wśród różnych teorii naukowych ludzie wierzący często intuicyjnie rozpoznają te, które wydają się być niespójne, a nawet opozycyjne względem wiary (np. teoria ewolucji lub różnego rodzaju teorie neuronaukowe na temat ludzkiej świadomości), oraz te, które już na pierwszy rzut oka są spójne z przekazem wiary, a nawet wydają się potwierdzać teologiczne twierdzenia. Do tej drugiej grupy wydaje się należeć teoria Wielkiego Wybuchu, a świadczy o tym reakcja papieża Piusa XII na jej ogłoszenie. Papież, po zapoznaniu się z ową teorią, uznał ją za naukowy dowód na istnienie Boga. Takie rozumowanie wydaje się być oczywiste: oto naukowcy odkryli, że wszechświat miał swój początek. A skoro miał początek, to wydaje się być oczywiste, że musiał mieć też jakiegoś inicjatora - wiemy bowiem, że nic samoistnie nie powstaje z niczego.

Dzisiaj jednak teolodzy są zgodni, że entuzjazm Piusa XII był przedwczesny, a jego stwierdzenie postrzega się jako jeden z wariantów błędu określanego mianem "Boga luk".

Bóg czy osobliwość?

W przeszłości luki w wiedzy naukowej często były tłumaczone tajemniczym działaniem Boga. Z czasem jednak, kiedy nauka coraz lepiej wyjaśniała i opisywała różne zjawiska dziejące się w świecie, miejsca w modelu świata, które były niezrozumiałe i wyjaśniane bezpośrednim działaniem Boga, stały się miejscami najbardziej kompromitującymi doktrynę religijną.

Niegdyś ludzie mniemali, że burza z piorunami i inne kataklizmy są powodowane gniewem bogów. Jednak nauka, odkrywając nieznane dotąd prawa natury, pokazała nam, że owe zjawiska można wyjaśnić w sposób naturalny. Podobnie może wyglądać sytuacja z teorią Wielkiego Wybuchu. Wyłonienie się wszechświata z niczego lub z pierwotnej osobliwości nie musi zakładać bezpośredniej interwencji jakiegoś bytu nadprzyrodzonego. Wskazują na to różne współczesne teorie kosmologiczne. [...]